نشانه‌های ظهور از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین بخش‌های معارف مهدوی است. اختصاص بخش عمده‌ای از روایات مهدویت به این موضوع، بهترین گواه بر این مسئله است. این جذابیت از سویی باعث افزایش اقبال عمومی به این مسئله و در نتیجه اصل اندیشه مهدویت می‌شود، اما از سوی دیگر، افزون بر ایجاد زمینه مناسب برای ورود خرافات، طمع شیادان را برای جعل و تحریف روایات را، دو چندان می‌کند. از این‌رو، نظر به فقدان پژوهش‌های مستند در این زمینه، شایسته است با انجام تحقیقات مبتنی بر اصول و قواعد فهم حدیث و با جداسازی احادیث صحیح از ضعیف و مطالب مستند از غیرمستند، علاوه بر پالایش معارف مهدویت از خرافات، زمینه‌های سوءاستفاده از این موضوع نیز، از میان برداشته شود.

اکنون به فاصله بین سفیانی در سوریه تا قیام امام عصر از مکه و نیز فرق بین ظهور، قیام و خروج امام عصر، پرداخته خواهد شد. و دیدگاه های مختلف، نقد و بررسی می شود. در ضمن این مباحث، حوادث سوریه قبل از خروج سفیانی نیز ذکر خواهد شد.

مابقی در ادامه مطلب

منبع

یکی از پرسش هایی که ذهن بیشتر انسان ها را به خود مشغول کرده، آن است که امام زمان(ع) چگونه نظام های سیاسی گوناگون را که دارای افکار و توانایی های مختلفی هستند، از میان برمی دارد و نظام واحد جهانی تشکیل می دهد؟

سیستم و برنامه حکومتی آن حضرت(ع) چگونه است که در آن ظلم و ستمی در جهان نخواهد بود؛ فسادی صورت نمی گیرد و گرسنه ای یافت نمی شود؟

کارگزاران دولت مهدی (عج)
طبیعی است که در حکومتی که امام مهدی رهبری آن را به عهده دارد کارگزاران و مسئولان حکومت نیز باید از بزرگان و نیکان امت باشند. از این رو می بینیم در روایات ترکیب دولت امام مهدی (ع) را از پیامبران، جانشینان آنان، تقواپیشگان و صالحان روزگار و امت های پیشین و از سران و بزرگان اصحاب پیامبر بیان می کنند که نام برخی از آنان بدین گونه است.

حضرت عیسی (ع)، هفت نفر از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی(ع)، مومن آل فرعون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری، مالک اشتر نخعی و قبیله همدان. از حضرت عیسی (ع) در روایات با واژه های گوناگونی مانند وزیر، جانشین، فرمانده و مسئول در حکومت یاد شده است.

عیسی (ع) به حضرت مهدی (ع) می گوید: همانا من به عنوان وزیر فرستاده شده ام نه امیر و فرمانروا. به این ترتیب حضرت عیسی (ع) وزیر حضرت قائم و پرده دار و جانشین آن حضرت است. ...آنگاه عیسی فرود می آید و مسئول دریافت اموال حضرت قائم (ع) می شود و اصحاب کهف نیز در پشت سر او خواهند بود.

امام صادق (ع) می فرماید: هنگامی که حضرت قائم آل محمد قیام کند هفده تن را از پشت کعبه زنده می گرداند که عبارتند از: پنج تن از قوم موسی؛ آنان که به حق قضاوت کرده و با عدالت رفتار می کنند، هفت نفر از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی، مومن آل فرعون، سلمان فارسی، ابادجانه انصاری و مالک اشتر.

در روایتی تعداد آنان بیست و هفت نفر گفته شده است و قوم موسی را چهارده نفر بیان می کند و در روایت دیگری از مقداد نام برده شده است. حضرت علی (ع) می فرماید: ... سپاهیان در پیشاپیش حضرت مهدی (ع) قرار می گیرند و قبیله همدان وزیران او خواهند بود.

باز هم در این باره چنین آمده است: مردان الهی با مهدی (ع) همراه هستند؛ مردانی که به دعوت او پاسخ گفته اند و او را یاری می کنند. آنان وزیران و دولتمردان اویند که بار سنگین مسئولیت های حکومت را بر دوش دارند.

ابن عباس می گوید: اصحاب کهف یاران مهدی هستند. حلبی می گوید: اصحاب کهف همگی از نژاد غیر عربند و جز به عربی سخن نمی گویند، آنان وزیران مهدی هستند.

از روایات و سخنان بالا نتیجه می گیریم که بار سنگین حکومت و اداره سرزمین های پهناور اسلامی را نمی توان به دوش هر کس نهاد بلکه افرادی باید این مسئولیت را بپذیرند که بارها آزمایش شده شایستگی خود را در آزمایش های گوناگون به اثبات رسانده باشند.

از این رو می بینیم که در راس وزیران حکومت مهدی (ع) حضرت عیسی (ع) قرار دارد که یکی از پیامبران اولوالعزم است. همچنین از جمله مسئولان برجسته حکومتی او سلمان فارسی، مقداد، ابودجانه و مالک اشتر می باشند که شایستگی سرپرستی کارها را در روزگار پیامبر و امیر مومنان داشته اند و قبیله همدان که برگ های درخشانی را در تاریخ اسلام و در روزگار حکومت علی بن ابی طالب به خود اختصاص داده اند، از مسئولان این حکومتند.

منبع: "نشانه هایی از دولت موعود" نوشته حجت الاسلام نجم الدین طبسی

به نقل از روابط عمومی انتشارات آیت‌الله صافی گلپایگانی، کتاب عقیده نجات بخش؛ پیرامون عقیده به ظهور و حکومت حضرت مهدی(عج) تالیف آیت‌الله صافی گلپایگانی است که در ارتباط با ایمان و عقیده به ظهور مهدی(عج) با کیفیات ذهنی و فکری، وحدت جامعه و حکومت جهانی، مساوات اسلامی، عدالت اجتماعی و زمامداری و همچنین عدل و قسط را بررسی می‌کند.

روز یک‌شنبه ششم شوال سال 305 هجری قمری اولین توقیع امام زمان(عج) در دوران غیبت صغری برای جناب حسین بن روح از نواب اربعه صادر شد، این در حالی است که پس از رحلت امام حسن عسکری(ع) در سال 260 بلافاصله غیبت صغری شروع شد و تا رحلت آخرین نایب امام زمان(عج) در سال 329 ادامه داشت و پس از آن غیبت کبری آغاز شد.
 
در دوره غیبت صغری، امام زمان(عج) از طریق چهار نفر نایبان خاص خود با شیعیان در رابطه بود و امور آنان را حل و فصل می‌کرد، این امور افزون بر مسائل مالی، شامل مسائل عقیدتی و فقهی نیز می‌شد، رابطین میان آن حضرت و شیعیان چهار نفر از اصحاب با سابقه و مورد اعتماد امامان گذشته بودند که یکی پس از دیگری این وظیفه خطیر را بر عهده داشته و به عنوان نواب خاص آن حضرت معروف هستند، در این دوره نه تنها شخص امام(عج) از دیده‌ها پنهان بود، بلکه سفرای او نیز به طور ناشناخته و بدون آنکه جلب توجه کنند عمل می‌کردند.
 
سومین نایب خاص امام مهدی(عج) حسین بن روح بود که از معتمدان ابوجعفر عمری و از نزدیکان وی در بغداد به شمار می‌رفت، ابوجعفر با ارجاع مراجعین به حسین بن روح، زمینه جانشینی وی را فراهم آورد و در واپسین روزهای حیات، به دستور حضرت(عج) او را به عنوان جانشین خود معرفی کرد؛ پس از آن شیعیان برای تحویل اموال به وی رجوع می‌کردند.
 
اقبال در «خاندان نوبختی» اخبار مفصلی درباره حسین بن روح آورده و او را از طرف مادر منتسب به خاندان نوبختی دانسته است، این بدان دلیل است که وی را قمی نیز خوانده‌اند، وی از اصحاب امام عسکری(ع) بوده و با حضور جمعی از بزرگان شیعه در بغداد مانند ابوعلی بن همام، ابوعبدالله بن محمد الکاتب، ابوعبدالله الباقطانی، ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی، ابو عبدالله بن الوجناء وعده‌ای دیگر به جانشینی ابوجعفر عمری معرفی شده است.
 
حسین بن روح که از سال 305 تا 326 هجری قمری به مدت 21 سال منصب سفارت از ناحیه مقدسه را بر عهده داشت، در تاریخ 18 شعبان همین سال، چشم از جهان فرو بست و  پیکر مطهرش در بغداد در سوق الشورجه به خاک سپرده شد.
 
اما آنچه مهم است در نخستین توقیعی که حضرت صاحب‌الامر(عج) در روز یکشنبه ششم شوال سال 305 هجری خطاب به حسین بن روح نوشتند، به امانت‌داری ویژه سومین نائب خود اشاره می‌کنند که متن این توقیع به شرح زیر است:
 
«نعرفه، عرفه الله الخیر کله و رضوانه، و اسعده بالتوفیق، و قفنا علی کتابه و وثقنا بما هو علیه، و انه عندنا بالمنزلة و المحل الذین یسرانه، زاد الله فی احسانه الیه، انّه ولی قدیر، و الحمدلله الذی لا شریک له، و صلی الله علی رسوله محمد و آله و سلم تسلیماً کثیراً»
 
ما او را می‌شناسیم، خداوند بشناساند و او را به طریقه همه خیر و رضای خود عالم گرداند و او را به توفیق خود یاری فرماید، ما بر مکتوب و نوشته او مطلع شدیم و بر امانتداری او مطلع شدیم و به دینداری او وثوق و اعتماد داریم، به درستی که او نزد ما مکان و منزلت آنچنان بلندی دارد که آن مکان و منزلت او را خوشحال می‌سازد، خدای تعالی احسان خود را درباره او زیاد فرماید، به درستی که او صاحب همه نعمت‌هاست و بر همه چیز قادر است و حمد و سپاس خداوندی را سزاست که شریکی ندارد و صلوات و سلام خداوند بر محمد رسول او و آل او باد. (بحار الانوار، ج51، ص356)

زیارت آل یاسین، یکی از زیارت های مشهور حضرت صاحب الامر(ع) است. راوی و ناقل این زیارت جناب ابو جعفر محمد بن عبدالله بن جعفر بن الحسین بن مالک جامع الحمیری القمی است که همه علمای رجال و بزرگان راوی شناس از او به بزرگی و قداست یاد کرده اند. او صاحب کتاب های متعددی بود که ظاهرا چیزی از آنها در دست نیست و چون در اواخر دوران غیبت صغری می زیسته مکاتبات بسیاری با ناحیه مقدسه حضرت صاحب الامر(ع) داشته و به افتخار جواب نائل آمده است.

توقیعات متعددی به وسیله او نقل شده است که ازجمله آنها توقیعی است که متضمن زیارت شریف آل یاسین است. در آغاز توقیع مزبور چنین می خوانیم:

به نام خدای رحمان رحیم. شما نه نسبت به امر پروردگار تعقل می کنید و نه از اولیای او پذیرایید. حکمتی بس کامل و تمام ولی چه سودی دارد بیم ها و رهنمون ها نسبت به جمعی که ایمان نمی آورند. سلام بر ما و بندگان شایسته خدا.

هر گاه خواستید به وسیله ما به پروردگار توجه پیدا کنید و به ما متوجه شوید، پس آن گونه که خدای تعالی فرموده ست بگویید: بر آل یس درود و سلام باد...

زیارت امام زمان(عج) هنگام تشرف به سرداب امام‌زمان(ع) مشهور به "آل یس" است، این زیارت با افق‌های بسیار دقیقی به حقیقت وجود مقدس حضرت می‌نگرد، لذا باید از طریق این‌گونه زیارات، به واقع آن مقام را زیارت کرد و به ملاقات آن حضرت نشست که خیلی قیمتی است. ما در کم‌ترین حدّ هم امام ‌زمان‌شناس نیستیم، چرا که حقیقت زیارت از ما گرفته شده و فقط الفاظش برای ما مانده است، همان‌طور که چون اسلام را نمی‌شناسیم، اسلام از ما گرفته شده است.

حجت الاسلام عباس رمضانعلی زاده، پژوهشگر مهدویت به پرسش هایی در مورد این زیارت پاسخ می دهد.

زیارت آل یاسین مهدوی است یا قدسی؟

امام زمان(ع) در توقیعی فرمودند: وقتی می خواهید به سوی خدای متعال و ما توجه کنید این زیارت نامه را بخوانید و بگویید: سَلامٌ عَلى آلِ یسَّ و این همان چیزی است که خداوند فرموده است.  

البته در ادامه این سوال نیز مطرح می شود که آیا تمامی این زیارت از جانب خداوند متعال ذکر شده یا فقط همان سلام اول است. باید بگوییم اگر معتقد باشیم که سلام اول را فقط خداوند فرموده، پس این دعا از جانب امام است. به این معنی که امام آن را انشا کرده به جز سلام اول که کلام خداست.

اما اگر تمام زیارت نامه را به واسطه سلام اول کلام خدا بدانیم، به این معناست که امام آن را انشا نکرده و فقط از جانب خداوند متعال نقل کرده است.

بنابراین نشان می دهد که زیارت آل یاسین حدیث قدسی و از جانب خداوند متعال ذکر شده و امام تنها آن را نقل کرده است. به عبارت دیگر از اول تا پایان این زیارت کلام خداست و امام عصر(ع) آن را انشا و نقل فرموده است.

مانند زیارت عاشورا که حدیث قدسی و کلام خداست. این زیارت پشت پرده بوده تا زمانی که امام باقر(ع) آن را نقل کرده و به امت رسانده است.


منبع:شبستان

حضرت اباعبدالله‌الحسين عليه‌السلام در بيان آنچه هنگام ظهور امام زمان عليه‌السلام رخ مى‌دهد فرمودند: بركت از آسمان به سوى زمين فرو مى‌ريزد، تا آن جا كه درخت از ميوه فراوانى كه خداوند در آن مى‌افزايد، مى‌شكند. (مردم) ميوه زمستان را در تابستان و ميوه تابستان را در زمستان مى‌خورند و اين معناى سخن خداوند است كه: « و اگر مردمِ آبادى‌ها ايمان مى‌آوردند و تقوا پيشه مى‌كردند، بركت‌هايى از آسمان و زمين به روى آنان مى‌گشوديم، ليكن تكذيب كردند. »

متن حدیث:

امام حسین علیه‌السلام ـ فى بَيانِ ما يَحْدُثُ فى زَمَنِ ظُهورِ الاِْمامِ الْحُجَّةِ عليه السلام ـ : وَ لَتَنْزِلَنَّا الْبَرَكَةُ مِنَ السَّماءِ اِلَى الاَْرْضِ حَتّى اِنَّ الشَّجَرَةَ لَتَقْصِفُ مِمّا يَزيدُ اللّه ُ فيها مِنَ الثَّمَرَةِ وَ لَتُؤْكَلُ ثَمَرةُ الشِّتاءِ فِى الصَّيْفِ وَ ثَمَرَةُ الصَّيْفِ فِى الشِّتاءِ وَ ذلِكَ قَوْلُهُ تعالى: «وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرى آمَنوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِم بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الاَْرْضِ وَلكِن كَذَّبُوا»؛

آیت الله جوادی آملی با اشاره به وظایف منتظران گفت: وجود مبارک امام زمان (ارواحنا فداه) دو کار مي‌کند که يکي مهم است و ديگري أهمّ؛ آن کار مهم، کار اجراي عدل و داد است که «يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلا»،[1] کار مهمّي است و آن به عهدۀ مسئولين است. همه ما هم در اين جهت سهيم هستيم و کاري هم أهمّ از عدل و أهمّ از داد می کند که فرمود: به برکت حضرت، ذات اقدس الهي «وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُم‏»،[2] به برکت دست حضرت با ذات اقدس الهي، عقل مردم زياد مي‌شود؛ اين به مراتب بالاتر از عدل است! چون جامعه ‌اي عدل‌ مدار است که عقل ‌محور باشد؛ جامعه عقل ‌محور است که عدل را تحمل مي‌ کند! نه بيراهه مي‌رود و نه راه کسي را مي‌ بندد، نه اختلاس مي‌کند و نه بي ‌عُرضگي نشان مي‌دهد؛ اين کار اصلي شما علماست که جامعه را به عقل، به فهم، به علم، به درايت دعوت کنيد! هر وقت ما اين حديث نوراني را مي ‌بينيم واقعاً براي ما حيرت‌آور است!؛ جامعه را مي ‌شود عادل کرد، امّا چطور جامعه را عاقل کنيم؟ فرمود: به برکت حضرت دستي روي سر مردم کشيده مي‌ شود که عقل مردم کامل مي‌ شود، اين چه کاري است؟! اين مهم‌ ترين کار به دست شما علماست؛ کاري که عوامانه است را، نه انجام دهيم و نه تشويق کنيم! عوام را بالا بياوريم و به فکر عوامي نباشيم که مردم چه مي‌خواهند، به مردم بگوييم شما چه بخواهيد؟ نه! ببينيم مردم چه مي‌خواهند و همان را بگوييم! بايد به مردم بگوييم که شما چه بخواهيد! بعد آن معارف بلند قرآن و روايات را براي مردم بازگو کنيم؛ اين کارِ اصلي شما شاگردان حضرت وليّ عصر علیه السلام است! حضرت کار اهمّش اين است که اول جامعه را عاقل مي ‌کند، بعد کار مهمّش اين است که عدل و داد را در جامعه گسترش مي ‌دهد؛ آن روايات را حتماً ملاحظه بفرماييد که چگونه وجود مبارک حضرت دست الهي ايشان به سر مردم کشيده مي ‌شود که «فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُم».

جامعۀ عاقل را، مي ‌شود به عدل و داد دعوت کرد؛ امّا اگر عاقل نباشند، چطور شما مي ‌خواهيد عدل پياده کنيد؟ اين طرف را ببنديد، آن طرف زيرميز؛ اين طرف را ببنديد، آن طرف روي ميز؛ جامعه عاقل را مي ‌شود عادل کرد؛ وگرنه با زور و بگير و ببند اين بسيار مشکل است که انسان بتواند جامعه ‌اي را پُر از عدل و داد کند؛ آن وقت 313 تن هم شاگردي مثل امام دارد، اين البته مي ‌تواند جامعه را اداره کند. چه قدرتي را ذات اقدس الهي به اين ذخيره اوّلين و آخرين داد، خدا مي‌داند! اين است که وجود مبارک امام رضا(سلام الله عليه) وقتي نام مبارک حضرت برده مي ‌شود به احترام نام حضرت بلند مي ‌شود و دست بر بالاي سر مي‌ گذارد براي همين است!؛ امام رضا اين کار را کرد! وقتي نام مبارک حضرت را در حضورش بردند، به احترام وجود مبارک وليّ عصر برخاست و دست بر بالاي سر گذاشت،[3] اين کار عادي نيست! کلّ اين جهان را اول عاقل مي‌کند، بعد عادل مي‌کند: «بأبي أنت و امّي يا حجّة الله».

پی نوشت ها:
[1]. کتاب سليم بن قيس الهلالي، ج‏2، ص567؛ بحار الأنوار(ط ـ بيروت)، ج‏36، ص316.
[2]. الکافي(ط ـ الإسلامية)، ج1، ص25.
[3]. مستدرک سفينة البحار ج8، ص629؛ «و روي أيضاً عن مولانا الرّضا(عليه السلام) في مجلسه بخراسان، قام عند ذکر لفظة القائم و وضع يديه في رأسه الشريف وقال: اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَه‏»؛ «و روی العلاّمة المامقاني في رجاله في دعبل، عن محمّد بن عبدالجبار في مشکاة الأنوار أنه لمّا قرأ دعبل قصيدته المعروفة علی الرّضا(عليه السلام) و ذکر الحجّة(عليه السلام) إلي قوله: «خروج إمام لا محالة خارج ٭٭٭ يقوم علی اسم الله والبرکات» وضع الرّضا(عليه السلام) يده علی رأسه و تواضع قائماً و دعا له بالفرج».

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی